[P2] HẠT ĐIỀU ĐỒNG PHÚ - trăn trở để người Việt được thưởng thức hạt điều sạch

Sau bao đêm ngày trăn trở về câu chuyện làm sao: “ MANG HẠT ĐIỀU SẠCH DO CHÍNH MÌNH LÀM RA TỚI TAY TỪNG GIA ĐÌNH VIỆT – CÁI NGON PHẢI ĐỂ DÂN TA THƯỞNG THỨC TRƯỚC”. Người nông dân chân chính ấy cũng bắt đầu nhen nhóm hướng đi riêng.

Vào những năm 2002, đất nước bắt đầu công cuộc đổi mới. Nhà nước cho phép mở cửa để giao thương kinh tế với bên ngoài. Với người dân Việt Nam khi ấy, hạt điều vẫn còn là thứ gì đó xa lạ. Người Sài Gòn có người biết, có người không. Còn người Đà Nẵng, người Hà Nội thì chắc chắn không biết là hạt gì. Nhưng trong tâm trí của người nông dân ấy, hạt điều ngon hơn hạt lạc, ngon hơn hạt ngô và ngon hơn bất cứ loại hạt nào mà ông ấy đã từng ăn.

Người Trung Quốc, người Mỹ, người Hà Lan….đổ xô sang Việt Nam để tìm kiếm nguồn nông sản dinh dưỡng mang về nước họ. Trong đó có hạt điều, họ coi hạt điều như một loại hạt cao cấp, xa xỉ mà chỉ có giới thượng lưu mới được thưởng thức. Tại Ấn Độ, hạt điều chỉ được ăn vào những ngày trọng đại của cuộc đời như đám cưới, mừng thọ, đãi khách quý hay chỉ có giới siêu giàu mới được ăn vặt hàng ngày. Nhưng tại Việt Nam chúng ta, hạt điều được trồng rất nhiều, khắp Bình Phước, Đồng Nai, Gia Lai, Dak Lak….nhưng chúng ta lại chẳng biết hạt điều là hạt gì?

Nghe mà thấy xót xa……

Cái tuổi 70 của cuộc đời, quá lớn để khởi nghiệp một điều gì đó. Người nông dân ấy đành chia sẻ những suy nghĩ, tâm tư của mình cho các con của mình, và mong ước một ngày nào đó sẽ trở thành hiện thực. Chúng tôi lắng nghe, thấu hiểu ước mơ đó và bắt đầu trăn trở về sứ mệnh ” Đưa hạt điều sạch đến tay từng gia đình Việt.”

Bao ngày tháng trăn trở về phương pháp làm, chúng tôi đều nhận thấy rằng: Cách duy nhất để đem hạt điều sạch đến cho mọi nhà là phải thương mại hóa nó, phải quảng bá để mọi người cùng biết, cùng thưởng thức, cùng truyền tai nhau, cùng mang đi gửi cho người mà chúng ta yêu thương, trân quí.

Vậy là cái tên Hạt Điều Đồng Phú ra đời, tại sao lại là Hạt Điều Đồng Phú mà không phải là Hạt Điều Bình Phước, Hạt Điều Bù Đăng……Đơn giản, Đồng Phú có nghĩa là cùng nhau đi lên, cùng nhau tận hưởng cái ngon của hạt điều sạch mà đất rừng Bình Phước đã ban tặng.

NAN GIẢI BÀI TOÁN SẢN XUẤT HẠT ĐIỀU RANG MUỐI

Xưa nay chúng tôi vẫn quan niệm rằng: “CÁI ĂN VÀO MIỆNG TRƯỚC TIÊN PHẢI SẠCH, PHẢI AN TOÀN VÀ PHẢI CÓ NGUỒN GỐC RÕ RÀNG RỒI MỚI TỚI NGON.”

Nên phải trăn trở nhiều lắm, làm sao để cái tâm mình kiên định, không vì đồng tiền mà đi ngược lại các giá trị đó. Làm sao để mọi người cùng biết, cùng hiểu là mình làm thật, mình làm sạch, mình làm toàn tâm toàn ý, mình muốn mang cái gì ngon nhất – sạch nhất – an toàn nhất của nhà mình mang đi gửi gắm cho các bạn.

Khâu trồng trọt, thu hoạch, bảo quản để có được hạt điều sạch, chúng tôi đã nằm lòng.

Các bạn có thể đọc lại Phần 1: ý tưởng hạt điều sạch cách đây 30 năm

Nhưng bài toán sản xuất: làm sao mang đi rang cho ngon, cho thơm nhưng phải đảm bảo vấn đề về an toàn vệ sinh thực phẩm, đảm bảo đủ công suất để giao cho các cửa hàng, các đại lí… lại là câu chuyện năn dải. Mình làm ít quá, chỉ vài kg trên ngày thì chẳng ai làm với mình cả vì buôn bán chẳng bỏ công.

Trước giờ ở cái đất Bình Phước này, muốn ăn hạt điều thì phải dùng dao, dùng kéo rồi ngồi tách từng hạt điều một, nhiều lắm cả ngày tách được đôi ba kg, vỏ hạt điều cứng lắm, lại có cả acid nữa. Nhiều khi làm không cẩn thận, acid bắn vào tay, vào mặt mũi….ngứa lắm, gãi mà tróc hết da, rĩ cả máu.

Nên tính đi tính lại mãi, rồi nhắm làm vậy là không ổn rồi vì chỉ đủ cho gia đình ăn hoặc mang đi biếu cho người thân chứ chẳng thương mại hóa được gì đâu.

Loay hoay mấy hôm, mình đành xách xe máy đi la cà hết Bù Đăng, Phước Long, Bù Gia Mập…. lần mò vào từng xưởng điều xuất khẩu xem người ta làm thế nào rồi học hỏi từ từ. Thời gian đầu gian nan lắm, cứ tưởng chẻ được hạt điều là dễ nhưng không phải vậy.

Để có được hạt điều đã bóc vỏ cứng bên ngoài, phải trải qua rất nhiều bước: trước tiên phải lấy hạt điều khô đổ vào bể nước xem hạt nào chìm, hạt nào nổi. Hạt nổi là hạt hư, không có nhân, phải vớt bỏ đi. Sau đó mang hạt chìm đi lựa lại để phân kích cở, hạt to để chung, hạt vừa để chung, hạt nhỏ để chung. Phân kích cở xong thì mang đi hấp gần 40 phút để nhân không dính vào vỏ.

Hấp xong, đổ ra để cho nguội, rồi mới mang đi chẻ. Rồi đến lúc mang ra chẻ hạt điều cũng không dễ tí nào. Phải hiểu về máy, phải biết chỉnh làm sao cho lưỡi dao cắt mà không phạm vào nhân bên trong của hạt điều, cắt làm sao cho đủ lực làm bong lớp vỏ cứng bên ngoài ra thôi. Chỉ cần cắt phạm vào nhân bên trong là hư luôn hạt. Khi mang đi rang, muối bám hết vào bên trong nhân, ăn mặn vô cùng, không nuốt nổi.

Mình có lưu lại video để các bạn xem cách chẻ điều thủ công là như thế nào đây.